Stary Cmentarz Podgórski w Krakowie. Historia i opis

Jednym z najsłynniejszych cmentarzy nie tylko Krakowa ale i Polski jest Cmentarz Rakowicki ale nie jest jedynym starym cmentarzem w Krakowie. Dla zwiedzających Podgórze ciekawostką może być niewielki cmentarz znajdujący się u stóp wzgórza Krzemionki – Stary Cmentarz Podgórski. Jaka jest jego historia? Jakie są godziny otwarcia cmentarza uważanego za najstarszy cmentarz w Krakowie?

Historia cmentarza w Podgórzu

Dokładna data założenia cmentarza w Podgórzu nie jest znana. Przyjmuje się, że najstarszy cmentarz komunalny w Krakowie powstał po decyzji okupacyjnych władz, które nakazały zamknięcie cmentarzy wewnątrz miast. Nakaz ten wydano w 1784 roku. W archiwach zachowały się informacje dotyczące nagrobka Agnieszki Drelinkiewiczówny datowanego na 1794 rok. Nagrobek ten zniszczono w 1976 roku wytyczając al. Powstańców Śląskich.

Publikacja Książkowy przewodnik po cmentarzach Krakowa, Podgórza i Zwierzyńca z 1908 roku autorstwa Stanisława Cyrankiewicza podaje, że cmentarz otwarto dopiero w 1853 roku, a zamknięto w 1903. Pierwsza z dat jest dyskusyjna ponieważ cmentarz zauważyć można na wcześniejszych mapach.

Niektóre źródła twierdzą, że cmentarz zamknięto o 3 lata wcześniej w roku 1900, a inne że w 1914 roku. Później, po otwarciu nowego Cmentarza Podgórskiego 17 kwietnia 1900 roku, miano na nim chować tylko nieboszczyków posiadających już rodzinne groby na Starym Cmentarzu.

Stary Cmentarz w Podgórzu w większości nie przetrwał do obecnych czasów. Około 25% oryginalnego cmentarza zniszczono w czasie okupacji przy budowie linii kolejowej w czasie II wojny światowej. Największych zniszczeń dokonały polskie władze niwelując teren stanowiący około połowy oryginalnego Starego Cmentarza pod wytyczenie obecnej al. Powstańców Śląskich w latach 1976-1979. Stary Cmentarz w Podgórzu wpisano do rejestru zabytków dopiero 24 maja 1996 roku.

Dziś Stary Cmentarz w Podgórzu to niewielki malowniczo położony cmentarz na którym zachowało się niewiele pochówków. Wśród tych najbardziej znanych można wymienić np. grób Wojciecha Bednarskiego grobowiec Eljasz-Radzikowskich, Edwarda Dembowskiego i Powstańców Krakowskich czy burmistrza podgórza z lat 1855-1867 Józef Chrystiana Zolla. Ostatniego pochówku na Starym Cmentarzu Podgórskim dokonano w 1986 w grobowcu rodziny Zoll.

Od wielu lat nagrobki na cmentarzu były remontowane. Duże prace remontowe ruszyły w ramach Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa ruszyły 2024 roku. W okresie prac remontowych na cmentarz na skarpie znajdującej się obok cmentarza znaleziono tabliczkę z grobu kobiety z 1867 roku. Plan remontu zakłada utworzenie lapidarium. Prace mają potrwać do 2026 roku.

Dojazd na Cmentarz Podgórski Stary

W przeciwieństwie do wielu cmentarzy ten położony przy al. Powstańców Śląskich nie jest wyposażony w parking przed obiektem ani w jego pobliżu. Pod sam cmentarz nie da się nawet dojechać autem ponieważ wejście do nekropolii znajduje się właściwie w zaroślach. Parkowanie możliwe jest dopiero na położonych nieco dalej ulicach św. Kingi, Hetmańskiej czy Jana Tarnowskiego.

Jak dojechać na Cmentarz Podgórski Stary? Dojazd możliwy jest środkami komunikacji miejskiej zatrzymującymi się na położonych niedaleko cmentarza przystankach o nazwie Podgórze SKA – tramwajami 3, 13, 24, 69 i 72 oraz autobusami 143, 174, 178 oraz 274 i 578.

Stary Cmentarz Podgórski godziny otwarcia

Stary Cmentarz w Podgórzu jest cmentarzem komunalnym, a więc jego godziny otwarcia są takie jak godziny otwarcia cmentarzy komunalnych w Krakowie. W okresie wiosenno-letnim to od 7:00 do 20:00, a okresie jesienno-zimowym od 7:00 do 18:00. We Wszystkich Świętych cmentarz zwykle jest czynny całą dobę, a na dzień przed zwykle otwarty jest od 7:00 do 22:00.

Cmentarz jest zamknięty na czas prac remontowych do 15 czerwca 2024 roku.