Zwiedzanie Zamku Królewskiego na Wawelu oraz katedry nie należy do najtańszych atrakcji dlatego wiele osób zastanawia się co można zobaczyć na Wawelu za darmo. Jakie są darmowe atrakcje Wzgórza Wawelskiego? Co można zobaczyć na Wawelu nie wydając pieniędzy? Oto atrakcje na darmowy spacer po Wzgórzu Wawelskim. Co można zwiedzić na Wawelu za darmo? Co za darmo można zobaczyć?
Darmowe zwiedzanie Zamku na Wawelu
Bilet na zwiedzanie całego Wawelu jest drogi. Dość drogie są też poszczególne wystawy ale wiele muzeów w Krakowie oferuje dzień bezpłatnego zwiedzania. Tak samo jest w przypadku Wawelu na którym wybrane ekspozycje w poniedziałki można zobaczyć za darmo. Wszystko ma jednak swoje “ale”. Darmowych wejściówek jest mało i mało jest też czasu na darmowe zwiedzanie Wawelu.
W poniedziałek ekspozycje otwarte są tylko od 10:00 do 16:00. W poniedziałku w czasie darmowego dnia otwarte są tylko wybrane wystawy, a oferta różni się w zależności od miesiąca. W czasie sezonu turystycznego w czerwcu otwarte są Zamek I, Zbrojownia i Ogrody Królewskie (na które szkoda czasu), a w okresie od lipca do września Podziemia Zamku, Wawel Odzyskany i Ogrody Królewskie. Nie są to więc szczególnie atrakcyjne wystawy. Zamek za darmo można zwiedzać w ramach akcji Darmowy listopad.
Cegiełki Wawelskie
Wzgórze Wawelskie w Krakowie jest odwiedzane codziennie przez tysiące turystów, którzy często nie zwracają uwagi na znajdujący się tam mur stojący przy trasie prowadzącej na wzgórze do wzniesionej w tym samym czasie Bramy Herbowej i Bramy Wazów od strony ul. Podzamcze. To pierwsza darmowa atrakcja, którą możemy zobaczyć na Wawelu.
Mur z tak zwanymi Cegiełkami Wawelskimi jest pamiątką po odbudowie Wawelu prowadzonej pod kierunkiem Adolfa Szyszko-Bohusza. Odbudowa ta była konieczna, ponieważ wzgórze zostało poważnie zaniedbane przez austriackich zaborców, którzy zamienili je w koszary. Wawel wrócił do Polaków pod koniec XIX wieku, a odbudowa rozpoczęła się w 1905 roku i była kontynuowana po odzyskaniu niepodległości. Projekt Szyszko-Bohusza obejmował restaurację wielu ważnych budynków oraz murów wzgórza.
Cegiełki wawelskie były jednym ze sposobów finansowania odbudowy Wawelu. Akcja rozpoczęła się w 1921 roku i polegała na sprzedaży cegiełek upamiętniających darczyńców, którzy wspierali odbudowę finansowo. Do 1936 roku w akcję włączyło się 6329 podmiotów, w tym osoby prywatne, miasta, przedsiębiorstwa i uniwersytety. W murze cegiełkowym umieszczono 788 cegiełek z nazwiskami darczyńców, takich jak Miasto Lwów, dr Arnold Segal, Ludwik Dunin czy Uniwersytet Jana Kazimierza ze Lwowa.
Pomnik Tadeusza Kościuszki
Towarzystwo im. Tadeusza Kościuszki zleciło u słynnego Leonarda Marconiego ze Lwowa wykonanie pomnika Tadeusza Kościuszki. Monument projektu Marconiego wykonał Antoni Popiel (autor słynnej kolumny Adama Mickiewicza we Lwowie). W 1900 roku odlano go w Podgórzu z zamiarem ustawienia na Rynku od strony Szewskiej. Zgody na to nie było. Ostatecznie konny pomnik Tadeusza Kościuszki stanął na Wawelu w 1921 roku. Oryginał zniszczyli Niemcy w 1940 roku. W 1960 pomnik zrekonstruowano darem mieszkańców Drezna. Stoi dziś na bastionie króla Władysława IV Wazy.
Pomnik Jana Pawła II
Kierując się dalej wchodząc na Wzgórze Wawelskie na przeciwko wejścia do katedry zobaczyć możemy pomnik Jana Pawła II na Wawelu. Pomnik Papieża ufundował, a następnie poświęcił Stanisław Dziwisz w dniu 12 października 2008 roku kilka dni przed jubileuszem 30. lecia wybrania Karola Wojtyły na papieża. Kardynał Dziwisz planował ustawienie tu pomnika projektu Igora Mitoraja, autora słynnej głowy na Rynku, ostatecznie z nich zrezygnowano. Autorem 3-metrowego monumentu jest Kazimierz Gustaw Zemła autor wielu pomników Papieża w tym pomnika w Mistrzejowicach. Pomnik do dziś budzi kontrowersje.
Kości na ścianie Katedry
Kolejną atrakcją na Wawelu są kości wiszące przed wejściem do Katedry Wawelskiej. Trzy kości, w tym jedna o prawie metrowej długości, pochodzą od zwierząt z epoki Plejstocenu. Niektórzy uważają, że to kości Smoka Wawelskiego co jest oczywiście bujdą. Inni podają, że to kości smoka czyli archozaura z epoki późnego triasu. W okresie międzywojennym badania kości przeprowadził profesor Henryk Ferdynand Hoyer W rzeczywistości trzy duże kości wiszące na łańcuchu na ścianie kaplicy św. Trójcy to fragment nogi mamuta, fragment szczęki wieloryba oraz czaszka nosorożca włochatego.
Skąd pochodzą kości? Tego nie wiadomo. Według legend wyłowiono je z Wisły albo odnaleziono w Smoczej Jamie, więc można zakładać, że nie wyłowiono ich z Wisły ani nie odnaleziono w Smoczej Jamie. Pierwsze wzmianki o nich pochodzą z 1583 roku. Mimo, że katedra to Dom Boży to związany jest z nią zabobon w myśl którego gdy z łańcucha spadną kości to nastąpi koniec świata. Proszę nie wierzyć w zabobony, to grzech.
Msza i modlitwa w katedrze
Zwiedzanie katedry, grobów królewskich i dzwonnicy z Dzwonem Zygmunt jest płatne ale za darmo, jak do każdej świątyni rzymskokatolickiej do której wstęp jest biletowany, można wejść do katedry na modlitwę. Chęć modlitwy przed ołtarzem głównym lub w którejś z kaplic należy zgłosić obsłudze stojącej przed wejściem. W internecie można przeczytać historie osób, którym odmówiono wejścia w celach religijnych ale jeśli nie wyglądacie na turystów to raczej uda Wam się pomodlić w świątyni. Oczywiście możliwe jest również uczestniczenie we Mszy świętej.
W kościele parafii archikatedralnej św. Stanisława i św. Wacława msze w niedziele i święta o 7:00, 8:30 (po łacinie), o 10:00, 11:30, 16:30 lub 17:30. W dni powszednie o 7:00, 7:30, zimą o 16:30, a latem o 17:30. Odbywają się tu też msze w wyjątkowe święta czy też gdy umrze jakiś dostojnik kościelny lub persona ważna dla losów świata.
Arkadowy dziedziniec Zamku Królewskiego
Mówiąc Wawel wiele osób ma na myśli po prostu Zamek Królewski na Wawelu. Jest to dwupiętrowy budynek składający się z trzech skrzydeł mieszkalnych i jednego skrzydła parawanowego, które otaczają charakterystyczny renesansowy dziedziniec z krużgankami arkadowymi. Wstęp na dziedziniec Zamku Królewskiego na Wawelu nie wymaga pobierania żadnych biletów i jest darmowy w godzinach otwarcia Wzgórza Wawelskiego (sam dziedziniec otwierany jest o 7:00 i zamykany na 30 minut przed zamknięciem wzgórza). Dla osób o dość oryginalnych zainteresowaniach jest tu jeszcze jedna darmowa dość specyficzna atrakcja.
Czakram Wawelski
Wzgórze Wawelskie w Krakowie jest znane z wielu historycznych i kulturowych aspektów, a jednym z nich jest czakram wawelski, który według wierzeń emanuje potężną energią duchową. Uważa się, że jest to jedno z głównych centrów energetycznych na Ziemi, podobne do czakr w ludzkim ciele, które funkcjonują jako część ezoterycznego systemu energetycznego. Centrum czakramu Wawelskiego znajduje się w miejscu w którym stała nieistniejąca już kaplica św. Gereona, zbudowaną w XI wieku, pomiędzy Zamkiem Królewskim a Katedrą Wawelską.
Legendy o czakramie wawelskim mają swoje korzenie w latach 30. XX wieku, kiedy to pojawiła się informacja o dwóch tajemniczych Hindusach, którzy według relacji córki prowadzącego przebudowę Wawelu Adolfa Szyszko Bohusza odwiedzili Wawel i wykazywali szczególne zainteresowanie pustym rogiem dziedzińca. Rozpopularyzować plotkę o rzekomym miejscu mocy miała Wanda Dynowska pseudonim Umadevi w latach 30. ubiegłego wieku. Historia ta ponownie zyskała popularność w latach 80. ubiegłego wieku, stając się tematem zainteresowania entuzjastów tak zwanego ruchu New Age. Obecnie wielu wierzących w zabobony medytuje w pobliżu czakramu dotykając ściany co podobno nie podoba się władzom zamku.
Relikty dawnych budynków
Wiele z budynków znajdujących się obecnie na Wzgórzu Wawelskim nie ma nic wspólnego z czasami średniowiecznymi i pochodzą z przebudowy w czasie międzywojennym lub okresu okupacji austriackiej. Wówczas miała miejsce gruntowna przebudowa wzgórza prowadzona pod kierunkiem okupacyjnej administracji, zbudowano szpital wojskowy, kaponiery, nieco wcześniej powstały zbudowane przez Polaków kleszcze od strony Wisły.
W czasie austriackiej okupacji rozebrano znajdujące się na wzgórzu kościoły św. Jerzego i św. Michała. Możemy zobaczyć ich ślady na zewnętrznym dziedzińcu. Widać tam też zarysy domu Borka ale chodzi tu o Stanisława Borka, dyplomatę i sekretarza króla Zygmunta I Starego. Dom rozebrano w 1848 roku.
Makieta Wzgórza Wawelskiego
W Krakowie w ramach ułatwienia zwiedzania niewidomym rozstawione są makiety różnych ważnych punktów w mieście. Na Wzgórzu Wawel znajduje się makieta prezentująca obecny stan zabudowań znajdujących się na szczycie wzniesienia. Oczywiście niewidomych na wzgórzu jest jak na lekarstwo więc makieta stała się darmową atrakcją dla widzących. Można przy niej zrobić naprawdę interesujące zdjęcia.
Poczta na Wawelu
W czasach w których dawne formy komunikacji takie jak wysyłanie listów i kartek pocztowych odeszły już do lamusa miejsce to nie jest już tak popularne jak mogłoby być, ale wciąż jest. Na Wzgórzu Wawelskim znajduje się placówka pocztowa z której można wysłać kartki z unikalnym stemplem pocztowym. Oczywiście jest to już płatna atrakcja ale kosztuje tak niewiele, że warto ją zaliczyć do rzeczy, które można robić za darmo na Wawelu.
Widok na zakole Wisły
Najpopularniejszym celem spacerów na Wzgórze Wawelskie jest właśnie to miejsce czyli taras widokowy powstały na szczycie kleszczowych fortyfikacji wzniesionych jeszcze przez Polaków dla obrony Krakowa przed armią Austriacką w latach 1790-1792.
Ze szczytu fortyfikacji widać m.in. część zabudowań dzielnicy Podgórze, nieczynny Hotel Forum, balon i koło widokowe, Most Grunwaldzki i zabudowania dzielnicy Dębniki, bulwary Wisły i budynek Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej, w oddali widoczna jest sylwetka Kopca Kościuszki, a bliżej zakole Wisły pod Wawelem, most Dębnicki, Jubilat czy też budynek hotelu Sheraton. Z tej strony znajduje się też zejście do jednej z tanich atrakcji Wawelu czyli Smoczej Jamy ale tak szczerze nie ma tam nic ciekawego do zobaczenia. Poza tym dwiema tanimi atrakcjami na Wawelu są jeszcze Ogrody Królewskie oraz wstęp na Basztę Sandomierską. Kosztują poniżej 10 złotych ale nie są warte, by poświęcać im czas.